Bún mắm - Hương vị khó quên của miền quê sông nước

“Đậm đà, lạ miệng, khó quên” chắc hẳn sẽ là cảm nhận của số đông người đã thưởng thức qua bún mắm. Món ăn này gắn liền với nếp sống của người dân miền Tây, là đặc sản mà du khách không nên bỏ lỡ. Những tinh hoa, sản vật miền sông nước dường như gói trọn trong tô bún nóng hổi, tỏa mùi hương đặc biệt, không lẫn vào đâu được.

Miền Tây không chỉ nổi tiếng với cảnh vật sông nước hữu tình, những vườn trái cây trĩu quả, mà còn gây thương nhớ bởi hương vị đặc trưng của những đặc sản đượm hồn quê. Ẩm thực Nam Bộ độc đáo bởi cách kết hợp nhiều nguyên liệu, ăn kèm với nhiều loại rau tươi sống, điển hình như: lẩu mắm, lẩu cá diêu hồng, bún riêu, canh chua, gỏi,… đặc biệt phải kể đến món bún mắm.

Món ăn này có nguồn gốc từ Campuchia, làm từ mắm bò hốc, du nhập vào miền Tây, dần dà được người dân biến tấu, sáng tạo rồi vô tình trở thành ... “cực phẩm”. Bún mắm được xem là ẩm thực đặc trưng của vùng đất miền Tây, đến mức đã hình thành câu nói rằng: “Chưa ăn bún mắm, chưa phải người miền Tây”. Nói đến bún mắm, ngon nhất phải kể đến vùng Châu Đốc - An Giang.

Dù không dùng cao lương mỹ vị, bún mắm vẫn có sức hút rất riêng, đủ làm du khách xiêu lòng chỉ trong lần đầu nếm thử. Món ăn này còn gây ấn tượng bởi chỉ trong một tô bún nhưng lại chất chứa rất nhiều sản vật của miền quê sông nước. Để làm ra được một tô bún mắm ngon đòi hỏi người nấu phải có kinh nghiệm, sự khéo léo và tỉ mỉ trong từng công đoạn.

Để bún mắm đậm đà, nhất định phải sử dụng mắm cá linh nổi tiếng của xứ miền Tây. Món ăn này có đạt đến độ ngon hoàn hảo hay không phụ thuộc rất nhiều vào chất lượng của mắm. Sau khi được bắt về, cá linh sẽ được làm sạch, ủ với muối theo công thức nhất định của từng loại mắm. Người dân miền Tây thường sẽ ủ mắm trong những chum đất trong khoảng 2 đến 5 tháng, giúp mắm có được hương vị tự nhiên nhất. Bên cạnh đó, để tăng thêm sức hấp dẫn và cho nước dùng thêm đậm đà, người nấu còn thường kết hợp với mắm cá sặc.

Đầu tiên, mắm sẽ được cho vào nồi nấu với lượng nước gấp đôi cho đến khi thịt mắm rục ra hết, rồi dùng rây lọc sạch phần xương mắm. Dùng một nồi lớn khác để xào hành tím, tỏi đã băm nhuyễn cho thơm vàng rồi cho thêm sả băm, ngải bún vào xào cùng. Đến khi dậy mùi thơm thì cho phần mắm đã nấu vào đến khi sôi. Sau đó, thả vào tôm, mực, cá lóc,... tùy theo sở thích, trụng đến khi chín thì vớt ra để ráo. Cuối cùng, cắt cà tím thành những miếng đều nhau rồi thả vào nồi. Nêm nếm lại các loại gia vị cho vừa miệng là hoàn thành.

Thông thường, người nấu không cần phải bỏ thêm quá nhiều gia vị vì phần nước dùng có hai loại mắm và vị ngọt từ hải sản, cà tím cũng đã đủ đậm đà.

Nét đặc trưng của bún mắm cũng như nhiều món ăn miền Tây khác đó chính là có thể ăn kèm với nhiều loại rau như: rau nhút, rau muống bào, bông súng, kèo nèo, rau má, rau đắng, giá, hẹ, có chỗ còn thêm bông bí, bông điên điển... Bất kể loại rau nào cũng đều có thể làm tăng hương vị thơm ngon của món bún mắm. Khi ăn, người bán thường cho rau vào tô, bỏ bún lên trên, chan nước lèo nóng hổi, cuối cùng bỏ lên mặt nào là tôm, mực, cá và thịt heo quay.

Nước dùng thơm nồng hương mắm, hòa quyện cùng vị ngọt tự nhiên của rau sống, tôm, mực,... tạo nên một tổng thể hài hòa cùng một hương vị khó cưỡng. Chính bởi sự đặc trưng vốn có, bún mắm dần là món ăn gợi nhớ đến miền quê sông nước Nam Bộ, trở thành niềm tự hào ẩm thực của người dân nơi đây. Món ăn này đại diện cho sức sáng tạo mãnh liệt của người dân vì gần như những sản vật của đất trời đều được tận dụng triệt để và cực hòa hợp trong món ăn này.

Với những người chưa một lần đến với miền Tây, bún mắm sẽ là một đặc sản đầy hứa hẹn bởi nó ôm vào lòng tất cả sự trù phú của mảnh đất này. Còn với những đứa con xa quê, một tô bún mắm đậm đà hương vị với đầy đủ các loại rau đồng, “giàu có” hơn thì có thịt heo quay, đầu cá lóc… sẽ giúp nỗi nhớ quê được xoa dịu đi ít nhiều. Tô bún mắm tuy giản dị, bình dân nhưng gợi nhắc đến hình ảnh của những dòng sông quê ôm đầy phù sa, trong đó có những sản vật chảy khắp vùng quê để bồi đắp nên dáng hình của miền Tây - dáng hình xứ sở của miền cuối trời Tổ quốc.

THANH NGHĨA

Đăng nhận xét

0 Nhận xét